To sytuacja dobra, bo otwiera szansę na rządy jednopartyjne, sprawowane na podstawie programu politycznego akceptowanego przez wyborców, rządy odpowiedzialne przed wyborcami i przez nich rozliczane. Podkreślają jednak również i to – o czym K. Piasecki już nie napisał – że przeprowadzanie wyborów w okręgach jednomandatowych otwiera szansę dla każdej partii politycznej, także dla nowych ugrupowań politycznych. Wystarczy zobaczyć, jaki jest skład brytyjskiej Izby Gmin, żeby dostrzec, iż większościowy system wyborczy nie wyklucza mniejszych ugrupowań, bo w tym parlamencie są one obecne. Można twierdzić, że właściwością większościowego systemu wyborczego przeprowadzanego w okręgach jednomandatowych jest to, że z jednej strony utrwala pozycje dwóch najsilniejszych partii, ale z drugiej – jest też otwarty na różne ugrupowania mniejszościowe czy kandydatów niezależnych. Ta szansa jest realna, bo większościowy system wyborczy nie przewiduje żadnych ustawowych progów wyborczych. W efekcie nie czyni bynajmniej demokracji ekskluzywną, lecz inkluzywną, włączającą nawet formacje świeżo tworzone.
Podany przez K. Piaseckiego przykład wyborów do polskiego Senatu nie jest w tym wypadku miarodajny. Wybory do Senatu RP przeprowadzane są w okręgach dużych, uprzywilejowujących partie polityczne i to głównie zadecydowało o aktualnym „składzie partyjnym” Senatu RP.

Z wysuwaną przez K. Piaseckiego tezą, że okręgi jednomandatowe uczynią parlament dostępny tylko dla dwóch partii wyraźnie sprzeczne jest jego kolejne twierdzenie, że „oto nagle do Sejmu zaczęliby trafiać masowo niezależni, bezpartyjni kandydaci reprezentujący swe lokalne społeczności. I na 460 posłów mielibyśmy np. 200 posłów partyjnych i 260 społecznych„. Autor felietonu powinien się zdecydować, który zarzut jest prawdziwy i jakoś przewidywalny. Czy ten, że w parlamencie będą tylko dwie partie, czy ten, że będzie w nim aż 260 posłów społecznych. Oba nawzajem wykluczają się. A proporcje, jakimi K. Piasecki operuje, są nie tylko irracjonalne, ale wręcz zabawne. Praktyka wyborcza demokracji dojrzałych pokazuje, że kandydaci niezależni, społeczni, nie są zjawiskiem występującym w imponującej skali. W ostatnich wyborach w Niemczech kandydatów niezależnych w okręgach jednomandatowych było około stu, a w Bundestagu niemal nie występują; w Wielkiej Brytanii kandydatów niezależnych jest kilkuset, nawet nie w każdym okręgu dają o sobie znać, lecz niewielu z nich staje się członkami Izby Gmin. Jak będzie u nas po zmianie systemu wyborczego to oczywiście nie wiemy, ale można przewidywać, że po jego utrwaleniu się, a więc po wielokrotnym zastosowaniu, też dojdziemy do porównywalnej sytuacji, że obywatele polscy z umiarkowaniem będą chcieli sięgać po mandat poselski.
Prawa tego nie należy im bynajmniej odbierać, bo to szansa na pojawienie się w Sejmie RP jednostek wartościowych. Budując mit proporcji zakładającej, że w Sejmie RP znajdzie się 200 posłów partyjnych i 260 społecznych K. Piasecki pisze tak: „Jakże z takiej wesołej i rozbrykanej – z natury rzeczy – gromadki wyłonić rząd? Kto miałby podjąć się jego tworzenia? Jak stworzyć w miarę trwałą większość, która sprawiałaby, że polityka byłaby w miarę przewidywalna i planowalna? Boję się, że dopiero to zamieniłoby ją w koszmar destabilizacji i sporów”. Oczywiście, jeżeli przyjmie się tak irracjonalną proporcję, to z takiej „wesołej i rozbrykanej – z natury rzeczy – gromadki” większości rządowej faktycznie wyłonić się nie da. Myślę, że bardziej prawdopodobne będzie założenie, że po wprowadzeniu większościowego systemu wyborczego realizowanego w okręgach jednomandatowych, posłowie niezależni oraz reprezentujący małe partie i komitety wyborcze będą stanowili w Sejmie RP około 20% jego składu, a w przewadze zasiądą w nim przedstawiciele dwóch głównych formacji politycznych. Uczyni to Sejm RP względnie reprezentatywnym dla społeczeństwa polskiego, a zarazem otworzy możliwość wyłonienia rządu jednopartyjnego.
Pisze też K. Piasecki, że: „JOW-y byłyby ostatecznym kresem marzeń o zmniejszeniu liczebności parlamentu”. A po co zmniejszać liczbę parlamentarzystów? Proporcja, że jeden poseł przypada na 60-80 tys. wyborców nie jest zła i nawiązuje do rozwiązań brytyjskich. Główny jej walor polega na tym, że zbliża posła do wyborcy, otwiera szansę zbudowania więzi między nimi i tym samym daje możliwość ustanowienia demokracji organicznej, w której nie ma podziału „my” (społeczeństwo) – „oni” (klasa polityczna). Poprawne wydaje się być natomiast to przeczucie K. Piaseckiego: „Czuję, że jednomandatowe okręgi wyborcze, wraz z rejestracją kandydatury ich gorącego zwolennika Pawła Kukiza, mogą stać się jednym z bardziej nośnych tematów tej kampanii”. Ale Panie Redaktorze, niech Pan sam powie, czy jest coś złego w tym, że będziemy dyskutować otwarcie i publicznie o kluczowym problemie polskiego systemu politycznego? Wolałby Pan, żeby kwestia została gdzieś pod dywanem schowana? Jak przez ostatnie ćwierć wieku? Tak ma być?

źródło: -LINK-

Powrót do listy kategorii   Powrót do listy nowości